Forex nedir?

Genellikle kısaca forex veya FX olarak kullanılan kambiyo, küresel para birimlerinin merkezi olmayan piyasa üzerinden bozdurulması anlamına gelmektedir. Bu işlem borsa dışı (OTC) kambiyo olarak da bilinmektedir. Kambiyo piyasası, günlük yaklaşık 5 trilyon USD ortalama işlem hacmiyle dünyadaki en büyük ve en likit piyasa olarak bilinir. Forex ticareti diğer yatırım yöntemlerine kıyasla en çok yapılan işlemdir. Döviz piyasasının büyüklüğü, günlük hacimlerin çok daha düşük olduğu tahvil ve hisse senedi piyasalarını gölgede bırakmaktadır.

KAMBİYO PİYASASINDA KİMLER TİCARET YAPAR?

Tarih boyunca döviz piyasası yalnızca büyük finans kuruluşlarının ve yüksek gelirli şahısların erişimine açık olmuştur. Ancak son yirmi yılda yaşanan teknolojik inovasyonlar her boyuttan yatırımcının dünyanın herhangi bir yerinden yenilikçi online ticaret platformlarını kullanarak forex piyasasında döviz almasına ve satmasına olanak tanımıştır. Kambiyo piyasasındaki başlıca katılımcılar arasında şunlar vardır:

Hükûmetler ve Merkez Bankaları

Başlıca merkezi hükûmetler ve ABD Merkez Bankası, İngiltere Bankası ve Avrupa Merkez Bankası da dahil olmak üzere bu hükûmetlerin ilgili merkez bankaları forex piyasasının en büyük aktörlerinden bazılarıdır ve para tedarikini yönetmek ve para politikasında değişiklikler yapmak için kambiyo işlemlerini kullanırlar.

Önemli Bankalar

Goldman Sachs, Deutsche Bank ve Citibank gibi dünyanın en büyük bankalarından bazıları, hem kendileri hem de büyük şirketler, devlet kurumları ve yüksek gelirli şahısları da kapsayan müşterileri için her gün forex piyasasında çok büyük hacimli döviz işlemleri yapmaktadır.

Forex Broker’ları

Forex broker’ları her boyuttan perakende tacire küresel döviz piyasalarına erişim imkanı sunmaktadır. Broker, online ticaret platformları aracılığıyla yatırımcıların kendi evlerinden döviz işlemi yapmalarını sağlayan bir geçit görevi üstlenmektedir.

Perakende Tacirler

Forex piyasasında günlük işlem hacminin neredeyse üçte birini perakende tacirler karşılamaktadır. Bu da şahısların günde yaklaşık 1,5 trilyon USD tutarında döviz işlemi yaptıkları ve forex broker’larının sağladığı ticaret platformları aracılığıyla piyasaya girebildikleri anlamına gelmektedir.

FOREX PİYASASINDA DÖVİZ İŞLEMLERİ NASIL YAPILIR?

Forex piyasasında döviz işlemleri çift şeklinde yapılır. Yani tacir, belirli bir döviz almaya veya satmaya gittiğinde aynı anda bir başka dövizi satmış veya almış olur. Örneğin tacir EURUSD satın almak istiyorsa, euro alırken aynı zamanda dolar satmış olur. Döviz çiftleri genellikle üç farklı kategoriye ayrılır:

Majör Döviz Çiftleri

Başka bir majör para birimiyle eşleştirilmiş ABD dolarını kapsamaktadır. Majör döviz çiftleri arasında EURUSD, GBPUSD, USDJPY ve USDCAD yer almaktadır.

Çapraz Döviz Çiftleri

İçerisinde ABD doları bulunmayan çiftlerdir. Diğer majör para birimleri arasındaki çapraz çiftler aynı zamanda minör döviz çiftleri olarak anılmaktadır. Çapraz döviz çiftleri arasında EURGBP, EURJPY, GBPJPY ve NZDCAD yer almaktadır.

Egzotik Döviz Çiftleri

Majör para biriminin gelişmekte olan bir ekonominin para birimiyle eşleştirilmesini kapsamaktadır. Egzotik döviz çiftleri arasında USDHKD, CADMXN, EURSEK ve JPYSGD yer almaktadır.

Bir ülkenin para birimiyle işlem yapmak, o ülkenin servetine yatırım yapmaya eşdeğerdir. Ülkenin durumu iyiyse ve ekonomisi canlanıyorsa, para birimi de güçlenir. Tam tersi ülke bir mücadele içerisindeyse, para birimi değer kaybeder. Aynı şekilde forex piyasasındaki yatırımcılar bir ülkenin ekonomisinin diğer ülkeninkinden daha iyi olacağına dair tahminlerde bulunurlar. Örneğin Birleşik Krallık ekonomisinin Birleşik Devletler ekonomisinden daha iyi olacağına inanan bir tacir GBPUSD alacaktır (yani pound alıp dolar satacaktır). Öte yandan ABD ekonomisi BK ekonomisinden daha iyi performans gösterecek gibi olursa, tacir GBPUSD satacaktır (yani pound satıp dolar alacaktır).

BİR DÖVİZİN KURUNU NE ETKİLER?

Forex piyasasında döviz almak veya satmak isteyen bir yatırımcı, döviz kurlarını etkileyen faktörlerin farkında olmalı ve stratejilerini buna göre uyarlamalıdır. Dikkat edilmesi gereken en önemli iki faktör şunlardır:

Makroekonomik Olaylar

Enflasyon, işsizlik, faiz oranları ve gayri safi yurt içi hasıla gibi önemli veri noktaları hakkında yapılan açıklamalar gibi makroekonomik haberlerin döviz kuru üzerinde önemli etkileri olabilir. Yatırımcılar piyasaların nasıl hareket edebileceğini kestirmek için bu verileri yakından takip eder.

Jeopolitik Olaylar

Jeopolitik olaylar, döviz fiyatlarında önemli bir rol oynamaktadır. Hükûmet değişikliği, yeni yönetmelikler, vergiler, iş hukuku ve ticari tarifeler gibi faktörler forex piyasasında volatiliteye sebep olabilir ve ülkelerin para birimlerinin değerini önemli ölçüde etkileyebilir.

Piyasa volatilitesi durumunda hazırlıksız yakalanmamak için yatırımcıların gelecek dönemde döviz fiyatlarını etkileyebilecek tüm olaylar ve açıklamalardan haberdar olması önemlidir. Piyasayı hareketlendirecek olayları takip etmek için kullanılabilen ekonomik takvimler de dahil olmak üzere tacirlere gerektiğinde stratejilerini uyarlamalarına olanak tanıyan pek çok araç vardır.